1. Giới thiệu về bệnh đốm trắng

• Bệnh đốm trắng (White Spot Disease – WSD) là một trong những bệnh nguy hiểm nhất trên tôm nuôi, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh do virus đốm trắng (WSSV) gây ra, có khả năng lây lan cực nhanh và gây chết hàng loạt chỉ sau 3–10 ngày phát bệnh.

2. Dấu hiệu nhận biết

• Tôm bơi lờ đờ, dạt bờ
• Vỏ tôm xuất hiện các đốm trắng tròn, đường kính 0.5–2 mm
• Tôm giảm ăn hoặc bỏ ăn hẳn
• Tỷ lệ chết đột ngột cao, đặc biệt là vào ban đêm hoặc sáng sớm

Tình trạng tôm chết hàng loạt: Khi phát hiện bệnh đốm trắng, tôm có thể chết rất nhanh, có thể chết 100% trong 3 – 5 ngày,  gây ảnh hưởng lớn đến năng suất nuôi.

3. Nguyên nhân

3.1. Môi trường nuôi tôm không đảm bảo

• Khi môi trường nuôi bị ô nhiễm, chất lượng nước kém, nhiệt độ hoặc độ mặn không ổn định, thời tiết thay đổi, tôm suy yếu là điều kiện thuận lợi cho virus phát triển.
• Các yếu tố như chất lượng nước kém, pH biến động, hoặc độ mặn không phù hợp đều ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chống chịu bệnh tật của tôm.

3.2. Virus gây bệnh đốm trắng (WSSV)

• Virus gây hội chứng đốm trắng (WSSV - White Spot Syndrome Virus) là tác nhân chính gây nên căn bệnh nguy hiểm trên tôm. Virus WSSV có acid nucleic là DNA, ký sinh trong nhân tế bào, tấn công nhiều mô khác nhau, đặc biệt là tế bào biểu mô da
• Loại virus này xâm nhập trực tiếp vào cơ thể tôm, làm suy yếu hệ miễn dịch và nhanh chóng lan rộng, dẫn đến tỷ lệ chết rất cao chỉ trong thời gian ngắn.

Đặc biệt, WSSV có thể tấn công tôm ở tất cả các giai đoạn phát triển, từ ấu trùng đến tôm trưởng thành, gây thiệt hại lớn cho người nuôi nếu không được kiểm soát kịp thời.

3.3. Ký chủ trung gian

• Cua, còng, cá, chim, cò, chó... là những ký chủ trung gian có thể mang mầm bệnh vào ao nuôi tôm. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc lây lan virus gây bệnh, gây thiệt hại lớn cho vụ nuôi.

3.4. Sức đề kháng của tôm

• Sức đề kháng yếu của tôm, đặc biệt trong môi trường nuôi không ổn định, là một trong những nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ mắc bệnh đốm trắng.
• Việc duy trì môi trường ổn định và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ là cách hiệu quả để nâng cao sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh trong quá trình nuôi.

4. Các loại tôm dễ mắc bệnh đốm trắng

• Tôm sú và tôm thẻ: Đây là hai loại tôm phổ biến nhất và dễ bị nhiễm bệnh.
• Mức độ ảnh hưởng khác nhau: Tôm thẻ thường bị ảnh hưởng nhẹ hơn so với tôm sú, nhưng vẫn không tránh khỏi nguy cơ lây lan virus.

5. Cách chữa bệnh đốm trắng cho tôm

• Biện pháp điều trị: Hiện nay, chưa có loại thuốc đặc trị nào hoàn toàn hiệu quả để chữa khỏi bệnh đốm trắng trên tôm.
• Mặc dù chưa có thuốc trị bệnh đốm trắng hoàn toàn hiệu quả, nhưng bằng cách áp dụng các biện pháp phòng bệnh một cách nghiêm túc, người nuôi tôm có thể giảm thiểu đáng kể rủi ro do bệnh gây ra.

6. Phòng bệnh đốm trắng cho tôm nuôi

6.1. Chuẩn bị và cải tạo ao nuôi tôm

• Loại bỏ tạp chất và mầm bệnh
• Khử trùng ao nuôi
• Ngăn chặn ký chủ trung gian
• Chuẩn bị nước ao
• Ổn định môi trường ao nuôi

Thả giống chất lượng và kiểm soát mật độ nuôi

6.2. Kiểm soát môi trường nuôi

• Duy trì chất lượng nước, oxy hòa tan, độ pH và độ mặn ổn định trong suốt quá trình nuôi tôm.
• Duy trì chất lượng nước, oxy hòa tan, độ pH và độ mặn ổn định là yếu tố quan trọng hàng đầu trong nuôi tôm. Môi trường nuôi ổn định không chỉ giúp tôm khỏe mạnh, tăng trưởng tốt mà còn giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi.

6.3. Tăng sức đề kháng cho tôm

• Bổ sung thức ăn giàu dinh dưỡng và sử dụng men vi sinh hỗ trợ hệ miễn dịch.
• Để tôm khỏe mạnh, tăng sức đề kháng, người nuôi nên bổ sung thức ăn giàu dinh dưỡng và sử dụng men vi sinh. Các chế phẩm này giúp tôm hấp thu tốt, tăng cường hệ miễn dịch, chống lại bệnh tật.

6.4. Tạm ngắt vụ, cho ao nghỉ

• Sau khi phát hiện bệnh, cần diệt khuẩn, rút hết nước và để ao nghỉ vài tháng trước khi tái thả nuôi.
• Thời gian nghỉ sẽ giúp tăng khả năng loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh, phục hồi môi trường ao nuôi, đảm bảo vụ nuôi tiếp theo thành công.

6.5. Thuốc và chế phẩm sinh học

• Sử dụng thuốc trị bệnh đốm trắng kết hợp với men vi sinh để cải thiện sức đề kháng, cân bằng hệ vi sinh vật trong ao nuôi, phân hủy chất hữu cơ, giảm lượng khí độc, cung cấp thêm oxy cho tôm.