Thực hiện Luật Thủy lợi ngày 19/6/2017; Nghị định số 114/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018 của Chính phủ về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước; Công văn số 135/TL-ATĐ ngày 27/3/2025 của Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi về việc thực hiện công tác bảo đảm an toàn công trình thủy lợi trong mùa mưa, lũ năm 2025. Để chủ động trong công tác phòng, chống thiên tai, phát hiện và xử lý kịp thời những hư hỏng của công trình đầu mối đảm bảo an toàn cho công trình theo phương châm “4 tại chỗ”; Sở Nông nghiệp và PTNT (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã ban hành các Công văn: Số 661/SNN&PTNT-TL ngày 18/02/2025, số 1125/SNNMT-TL ngày 28/3/2025 đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố, các Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi, Ban QLDA ĐTXD các công trình Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa, Ban QLDA đầu tư và xây dựng thủy lợi 3 thực hiện công tác kiểm tra công trình thủy lợi trước mùa mưa lũ năm 2025 (gọi tắt là các cơ quan).
Chi cục Thủy lợi phối hợp với UBND huyện Ngọc Lặc kiểm tra công trình hồ Hón Hang, xã Minh Tiến
Trên cơ sở báo cáo của các cơ quan, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tổng hợp và báo cáo UBND tỉnh về công tác bảo đảm an toàn công trình thủy lợi trong mùa mưa, lũ năm 2025 tại Công văn số 2339 /SNNMT-TL ngày 17/4/2025, trong đó báo cáo kết quả kiểm tra công trình trước mùa mưa lũ năm 2025 như sau:
Qua đợt kiểm tra công trình trước mùa mưa lũ năm 2025, toàn tỉnh có 135 Hồ chứa; 106 đập dâng; 257 trạm bơm; 847 công trình kênh và hệ thống kênh tưới, tiêu; 157 công trình âu, cống tưới, tiêu và 64 công trình khác bị hư hỏng, cần duy tu, bảo dưỡng và sửa chữa, khắc phục. Trong đó có 57 hồ (gồm: 02 hồ chứa nước lớn, 04 hồ chứa nước vừa và 51 hồ chứa nước nhỏ) bị hư hỏng nặng, có nguy cơ mất an toàn, đã báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện tích nước bình thường 16 hồ, số hồ tích nước hạn chế 40 hồ và 01 hồ không tích nước. Số hồ phát sinh mới qua đợt kiểm tra trước lũ năm 2025 là 04 hồ. Tổng số công trình hồ chứa thủy lợi đang triển khai thi công là 26 công trình (có 09 hồ trong danh mục hồ mất an toàn 2025); 25 công trình thủy lợi (trừ đập, hồ chứa) gồm Âu thuyền 01 công trình, trạm bơm 10 công trình, kênh mương 14 công trình.
Bên cạnh đó báo cáo cũng đã đánh giá về tình hình thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa thủy lợi, cụ thể:
- Kê khai đăng ký an toàn đập, hồ chứa nước: Đã thực hiện 409/610 hồ.
- Lập, điều chỉnh bổ sung quy trình vận hành hồ chứa nước: Đã thực hiện 236/610 hồ, đây đều là các hồ đã được đầu tư sửa chữa, nâng cấp. Trong đó có 71 hồ đến thời điểm phải rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành (theo quy định tại điểm c, khoản 3, Điều 11 Nghị định số 114/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018 của Chính phủ). Tổng số hồ phải lập mới và rà soát điều chỉnh nhưng chưa thực hiện là 303 hồ.
- Lập quy trình vận hành cửa van: Đã thực hiện 04/04 hồ (gồm: Cửa Đạt, Sông Mực, Yên Mỹ, Đồng Chùa).
- Quy trình bảo trì: Đã thực hiện 161/610 hồ.
- Lập, lưu trữ hồ sơ đập, hồ chứa nước: Đã thực hiện 262/610 hồ.
- Lắp đặt thiết bị quan trắc công trình: Đã thực hiện 27/610 hồ.
- Lắp đặt thiết bị quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng: Đã thực hiện 102/610 hồ.
- Kiểm tra và báo cáo hiện trạng đập, hồ chứa nước: Đã thực hiện 610/610 hồ.
- Kiểm định an toàn đập, hồ chứa nước: Đã và đang thực hiện 39 hồ/517 hồ phải kiểm định. Hiện còn 478/517 hồ đã đến hạn kiểm định nhưng chưa thực hiện.
- Bảo trì, sửa chữa, nâng cấp, hiện đại hóa đập, hồ chứa nước: Đã thực hiện 386/610 hồ (Các hồ đã được sửa chữa, nâng cấp từ năm 2000 trở lại đây).
- Lắp đặt hệ thống giám sát vận hành; thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du đập: Đã thực hiện 4/30 hồ (gồm: Cửa Đạt, Sông Mực, Yên Mỹ, Đồng Chùa).
- Cắm mốc chỉ giới phạm vi bảo vệ đập, hồ chứa nước: Đã thực hiện 35/610 hồ, trong đó số hồ chứa bắt buộc phải thực hiện cắm mốc là 15/117 hồ, còn lại là hồ chứa nhỏ 20/492 hồ. Tuy nhiên, mới chỉ thực hiện được phạm vi công trình đầu mối.
- Lập và thực hiện phương án bảo vệ đập, hồ chứa nước: Có 152/610 hồ.
- Lập và thực hiện phương án ứng phó thiên tai: Đã thực hiện 610/610 hồ.
- Lập và thực hiện phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp: Đã thực hiện 610/610 hồ.
- Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đập, hồ chứa nước: Đã thực hiện 216/610 hồ.
Qua kết quả kiểm tra công trình thủy lợi trước lũ năm 2025, để đảm bảo an toàn công trình, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đưa ra một số nội dung cần quan tâm trước mùa mưa lũ chính vụ năm 2025 đối với các hồ chứa, trạm bơm tưới tiêu, kênh mương, cống tiêu lớn, âu thuyền, các công trình bị hư hỏng, công trình đang triển khai thi công. Đồng thời kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh phân công nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện./.